Fetih de yine 7 kademedir aşamadır. Evliyaullah arasındaki 7 mertebeye tekâbül eder.
Fetih gelmiş olan yani ölmeden evvel ölmüş olan yani fiili ölümü tatmışolan kişi sanki şehidler gibi şehidler nasıl fizik bedeni terketmekle birlikte o anda ruh boyutunda serbest olarak yaşarlar dünya üzerinde her olayı görür bilir müdahale edebilirse işte fiili ölümü tatmış olanda ki ölmeden evvel ölmenin tahakkukudur bu, kişi fizik bedenden kendini kurtarmıştır ruh beden boyutunda yaşar, dilerse herhangi bir yerde bedenlenir, bedenlenerek orada tasarrufta bulunur, dilerse bulunduğu yerden dünya üzerinde olan bir olayı sanki orada yaşıyormuşçasına bilir görür yaşar dilerse müdahale eder veya etmez. Yani ruh beden olarak sanki fizik beden ölmüş gibi, fizik bedenden kurtulmuş bir yaşam içine girmiştir Fetih dediğimiz olaydır bu.
FETH iki türlüdür;
1-Zâhir FETH
2-Bâtın FETH


FETİH Sûresi, zâhir anlamı itibariyle Hudeybiye anlaşması ve Mekke’nin fethi ile alâkalı bir çok hususu açıklar. Ancak ne var ki, asla bu kadarıyla da değildir kapsamındaki anlamlar.
Bu sûrenin derinliklerinde öyle önemli bâtınî yâni iç anlamlar söz konusudur ki, bunları ancak ehli kişiler bilir.
Biz bir iş’arî tefsir hazırlamadığımız için burada bu derinliğe girmeyeceğiz. Ancak, ilk üç âyetin bâtınî anlamından da sözetmeden geçmemiz mümkün değildir!. Zirâ, bu üç âyet tasavvuftaki çok önemli bir hususa işaret etmektedir.


Bâtın FETH dahi iki türlüdür.
a-FETH
FETH nedir?.
Kişinin içinde bulunduğumuz şu boyutta, bu bedenle yaşarken; bir anda, beden bağımlılığından kurtularak, sanki ölmüş gibi, tamamiyle ruh beden yaşamına geçmesi ve ruhtaki özellikleriyle yaşamını bu dünyada sürdürmesi hâlidir.
"Ölmeden evvel ölmek” denilen hâlin hakkel yakîn yaşanmasıdır. Bize öğretilene göre, böyle kişilerin yeryüzünde sayıları kırkı bile bulmazmış, nurânî FETH sahipleri olarak.
Evet, FETH bu yönüyle de ikiye ayrılır:
A. FETH-i zulmânî
B. FETH-i nûrânî
FETH-i Zulmânî, müslim ya da gayrı müslim tüm insanlarda meydana gelebilir. Özellikle, hindularda, Budist felsefe mensuplarında görülen ve FETH eseri olan bazı haller hep bu FETH-i zulmanî neticesidir ki, din terminolojisinde bu hallere "istidraç” adıverilir.
FETH-i Zulmânî’nin iki büyük işareti vardır. Birincisi bu tür FETH kendisinde meydana gelmiş kişi Hazreti Rasûlullahaleyhisselâm’ı kabul etmez. İkincisi de, birimsellikten, yâni kendini bir birim olarak görmek perdesinden kurtulamamıştır!.
FETH-i Zulmânî sahipleri, kişinin tüm geçmişini bilebildiği gibi, aynı anda birkaç yerde bulunabilme, kabir ahvalini anlatabilme, CİNlerle rahatlıkla iletişim kurabilme ve daha başka bazıakıl almaz davranışlar ortaya koyabilme özelliklerine sahiptirler.
İstidraç yollu oluşan "fetih”te 7 mertebeden yalnızca iki mertebesi mevcutur.


·Yakınlık {kurb} fethi
·Kurbiyet açılımı
·Yakîn açıklığı
·Ölmeden Evvel Ölmek
Ey iman edenler... Size, sizi feci bir azaptan kurtaracak bir ticaret göstereyim!
El Esmâ'sıyla hakikatiniz olan Allah'a ve Rasûlüne iman edersiniz ve Allah yolunda karşılık beklemeksizin mallarınızla ve nefsleriniz ile mücadele verirsiniz! İşte bu sizin için daha hayırlıdır; eğer kavrayabilirseniz!
(Bu takdirde) benlikten kaynaklanan suçlarınızı örter ve sizi altından nehirler akan cennetlere ve Adn cennetlerindeki temiz meskenlere dâhil eder... İşte bu aziym bir kurtuluştur!
Seveceğiniz dahası da var: Allah'tan yardım ve feth-i kariyb (Kurbiyet açılımı)! İman edenleri müjdele!(Saff/10-13)
Köre, topala ve hasta olana zorlama yoktur! Kim itaat ederse Allah ve Rasûlüne, onu altından ırmaklar akan cennetlere sokar... Kim de yüz çevirirse (Allah) onu feci bir azapla azaplandırır.
Andolsun ki Allah, o ağacın altında sana biat ettiklerinde iman edenlerden razı oldu, onların kalplerinde olanıbildi de, üzerlerine sekine (huzur) inzâl etti ve kendilerine feth-i kariyb (yakîn açıklığı)verdi.
Onları, alacakları birçok ganimetlere de nail etti... Allah Aziyz'dir, Hakiym'dir.(Fetih/17-19)
Andolsun ki Allah, Rasûlüne rüyasını Hak olarak doğruladı... İnşâAllah, (kiminiz) kafalarınızı tıraş etmiş ve (kiminiz saçlarınızı)kısaltmış olarak, güven içinde Mescid-i Haram'a kesinlikle gireceksiniz! (Allah)bilmediğinizi bilerek size bundan önce feth-i kariyb (yakınlık {kurb} fethi) müyesser kıldı.
O, Rasûlünü, hakikatin dillenişi olarak (bil-HÜDA) ve Hak Din (Esmâ'nın açığa çıkışı sistemi ve düzeni olan Sünnetullah realitesi anlayışı) ile irsâl etti ki, O'nu tüm din anlayışlarına üstün kılsın! (Varlıklarında)Şehiyd olarak Allah yeter.(Fetih/27-28)
FETH-i Nûrânîde dahi benzer özellikler meydana gelir!. Ancak bir farkla ki, bu zevât kısa sürede bu yaşama adepte olduktan sonra gelişmelerine devam


ederler, FETH’in üçüncü derecesinde Hazreti Rasûlullah ile ve sâir Nebi ve Evliyâ ile buluşurlar ve berzah âleminin çeşitli sırlarını âgâh olurlar.
Bundan sonra da ricâli gayb arasında yerlerini alırlar.