Tercüme-i Müfredât-ı İbn Baytar // 35 11-b ol tavşanı yaksalar kül eyleseler külü harîrden eleseler tûtiyâ eyleseler göze çekseler be-gâyet nurlandura eyü eyleye. Ve dahi kaynatsalar suyun içseler ağuları def ider. Ba zı hekîmler eydür, ol suyu başa dökseler kılı döke dirler. Ammâ içmeyeler. İnen vâfir çıban idüb helâk ider. Artas-ı levhiyâ [Aristulûhya] Türkçe karga düleği dirler. Ve zerâvend-i tavîl didükleri budur. Bu otun köküdür isti mâl olan. Kaçan kurutsalar döğseler çıbanlara saçsalar yaramaz etin giderüb sağ et bitüre. Ve kaynatsalar suyun içseler rabv zahmetine ve ınckırığa ve kan tükürmeğe ve dalak şişmeğine fâide ider. Ve zâtü l-cenbe ve a zâ süstlüğüne fâide ide. Ve eğer iki dirhemin şarâbla içseler yılan sokduğuna ve ağulu otlar içene fâide ider. Ve yaku idüb yılan sokduğuna ursalar fâide ide. Ve eğer biber ve mürr katsalar hayız gören hatunlara içürseler nifâsdan olan zahmetleri gidere. Ve hayız kanın yürüde. Ve ölü oğlanı çıkara. Ve hatunlar şâf idüb götürseler yine bu fâide ide. Ve diş diblerine dürtseler dişi ağrıda. Eğer balla karışdırsalar eski çıbanlara dürtseler bitüre. Ve dişlere dürtseler arıda. Ve diblerin muhkem eyleye. Eğer sirkeyle karışdırsalar dalağa dürtseler fâide ide.
|