Zikir allaha ulaşmanın bir yoludur, yol ise dörttür, ictihad, sülük, seyr ve taya; Ictihad, Islâm üzere Gidenlerin Kılavuzu hakikatleriyle hem-hâl olmaktır. Sülük, imanın hakikatleriyle hem-hâl olmaktır. Seyr, ihsan'ın hakikatleriyle hem-hâl olmaktır, Tayr da, bu adımlarla yürüyen kulun Allah teâlâ'nın lütuf ve keremiyle O'nun yakınlığına uçurulmasıdır. Seyr aşamasından sonra kulun sınırlı olan kendi cehd ve emeği bir yerde bittiği için Ondan sonraki aşama kapalıdır. Kulun kendisinde uçma yeteneği de olmadığı için, bundan sonra onun bir İlâhî güç ve lütufla uçurulması lâzımdır. Bu uçurma olayında allaha kavuşma gibi bir durum gerçekleşir, kulun Rabbine ulaşabileceği en son yakınlık derecesine ulaşır, en yüksek dereceye çıkar. Bu aşamaya havas ilminde Tai zaman ve tai mekan denir..yani son aşamaya gelince tai mekan ve zaman ancak allahın lütfuyla gerçekleşebilir..
|