Bu hadisi şerifi nakleden mübarek in açıklaması da olması lazım gelir
Burda sordugun kulhakkı ise
O kul ile senin aranda sulh olmadıkça affedilmez yani helallik alınması lazım gelir yulema dan birçok kimse kul hakkı için işledigi hayır hasebatlardan o kişiye hediye edilmesini uygun görmüş ve demişlerdirki umuluki Ahirette o kişi ye gediye edilmiş olan hayır hasenatları o kişiye ahirette bildirildiginde bunun karşılıgını gördügüzzman o anda helalleşilir yoksa ruzi mahşerde hesap incedir azizim
Kul Allahın azadlısı olmaktan murad ise nefsinin elinden kurtulması diye tabir edilir yani islah olup ihsan makamına gelmesidir
Şöyleki insan islah olanadek nefsinin kölesi dir yani nefsini dinledihi müddet çe köle gibidir nezamanki emri ilahiye boyun eger ve itaaet ile ibadeti ihlas ile birleştip sırf ilahi ente maksudi ve ridaike matlubi yani yarabbi senşn rızanı talep eder im der ve ibadetleri adet olarak degilde aşk ile yapar ise islahiyet e basamak atmışolurki ayette bildirilen ey mutmain olmuş nefs sen benden razı bende senden razı olarak gir cennetime sırrına ulaşmış olur ve buda nefsinin elinden azad olmak tır
Güzel kardeşim şimdi sordugun soruda birde şu var kısa yoldan kurtulup Allahu tealanın ikramlarına mazhar olmak oysa ki 124bin Peygamber asv ların hayatına bakar isel çk hep meşakkat çekmişlerdir keza Efendimiz as ın hayatına bakar isrk dizlerinin nasır tuttugunu ve dahi takati olmadıgı zamandahi Namaz ile meşgul oldugunu görürüz yine ayeti celilede o halde insan acelecidir buyruluyor ve buda bizlerin şu anki az cefa ile bol Rahmete kavuşma arzusunu açık beyan eden bir hususturki bu ayeti celilede ise Rabbulalemin ne güzel izah etmiş ıhalde siz sizden öncekilerin başına gelenler başınıza gelmeden ahrete gideceginizimi sanıyorsunuz diyor yani kardeşim bizler bu hususts biraz torpilli bir ümmetiz zira efendimiz as ın bizlere ettigi dua lar hürmetine şu ahir zamanın ahirinde çok mimetlere gark oluyoruz da hala yine ayette bildirilen şekilde ohalde insan nankördür diyor Rabbimiz
Şimdi önrümüzün ithamına kadar 100 bin ihlas okusak eger
Ahlakı hamidiye yok ise ihlas yok ise itaat zayıf ise ne olur sence
Ne güzel de söylemiş
Derviş Yunus
İçin, dışın mundar iken,
Dost n'eylesin senin ile?
Gözün, gönlün nefs-ü heva,
Aşk n'eylesin senin ile?

Zakir ile yoldaş olup,
Sadıklara yâr olmadın.
Olmaz yere verdin gönül,
Dost n'eylesin senin ile?

Dünya gözün ruşen edip,
Gönül gözün kör eyledin.
Zulmet dolucak gönlüne,
Nur n'eylesin senin ile?

Gerçek ere derviş gerek,
Doldu cihan dava ile.
Duydun ise aslın işin,
Kal n'eylesin senin ile?

Dervişliği sanma hemen,
Olur suret dizmek ile.
Dilde ise senin işin,
Hal n'eylesin senin ile?

Yunus Emre hoş dert ile,
Merdâne sür devranını.
Dost değilsen dost yolunda
Ar n'eylesin senin ile.

Acizane bu benim kalbi hislerim kardeşim Surçi lisan ettiysek af ola