Mavi Balina’yı kimler duydu? Herkes duymuştur mutlaka. Peki kimler gördü bu oyunu? Hiç kimse! Çünkü Mavi Balina bir oyun değil, bir virüs. Adana’da, 13 yaşındaki Emine’nin Mavi Balina’ya özgü talimatlarla intihar etmesi sonrası bu mesele yeniden gündemde.
Ebeveynler endişeli, hatta çocuklarının telefonlarını karıştırıp hangi oyunları indirdiğini incelemekle meşguller muhtemelen. Ama yanlış alarm! Bu bir oyun da, aplikasyon da değil. Mavi Balina konusunu araştıran, bu konuda Emniyet’le çalışan Psikolog Dr. Mehmet Şakiroğlu söylüyor bunları. Bu üzücü olayın ardından konuştuğumuzda, herkesin hikayeyi yanlış bildiğinden söz etti ve tane tane anlattı:
Diyelim ki çocuk bilgisayarda dizi izlemek ya da oyun oynamak için bir siteye giriyor. Siteden çıktığında, mavi bir ekran görüyor bilgisayarında...
‘Eyvah’ diyor ve panik oluyor; ‘gitti milyarlık bilgisayar!’ Şu unutulmasın ki, stresini arttırdığınız bir çocuğa her şeyi yaptırabilirsiniz! Çocuk panikteyken, bir dosya geliyor önüne. Bir antivirüs programı. Seviniyor, tıklıyor. Ekran geri gelince de virüs temizlendi sanıyor.
Aslında bilgisayara bir bilgi paylaşım programı yükleniyor. Yani çocuğun kamerası kullanılıyor, odası izleniyor. Bir ergenin utanacağı şeyler çıkmaz mı o odadan peki? Çıkabilir; kıyafet değiştirmek de, ayıp bir telefon konuşması da buna dahil olabilir.
Çocuk bu görüntülerle tehdit ediliyor, telefon numarası isteniyor. O telefon verilince de mesajla sürekli talimat alıyor. Yani sistem çocuğun utancını ve stresini sürekli aktif tutuyor. Bu bir manipülasyon sistemi ve çocuğa istediği her şeyi bu yolla yaptırabiliyorlar.
Anne baba, çocuğuyla anlaşma yapsın!
Mavi Balina ya da benzeri tehlikelere karşı anne ve babaların yapması gereken tek şey var: Çocuklarıyla en baştan bir anlaşma yapmak. “Birisi senden telefonunu, adresini isterse asla verme!” Anlaşma bu. Dr. Mehmet Şakiroğlu şu öğüdü veriyor: Çocuklarınız şunu önceden bilmeli...
“Ben seni yaşadığın şey yüzünden asla eleştirmeyeceğim ve yargılamayacağım. Sadece senden böyle bir şey istenirse bana söyle.” Çocuklar başlarına benzer şeyler gelmeden önce bu güvene sahip olmalı. Bu nokta çok önemli çünkü bu sistemde çocukların utanç duygusu kullanılıyor.
Dr. Şakiroğlu’nun söylediği önemli bir detay daha var… Türkiye’de Mavi Balina olayı yok! Emine’nin hikayesi ve odasında bulunan talimatlar Mavi Balina’ya işaret ediyor ancak altından bambaşka şeyler de çıkabilir.
Zira Emniyet’teki soruşturmalar sonrası olan şey bu. Tabii suçu oyun diye tanımlanan bir şeye atmak en kolayı, bu toplumu rahatlatıyor. Bu açıklamalar önemli ve anne babaların kulağına küpe olmalı.