Tecvid kelime manası güzelleştirmedir. Kur’an-ı güzel okuyana kur’an-ı güzelleştirdi manasında ”mucevvid” denir.

Terim manası ise: Her harfin hakkını vererek zat ve sıfatıyla(kalın,ince vs.) ağızdan doğru bir şekilde çıkmasıdır.

Tecvid’in Hükmü Nedir?

Tecvid pratik ve ilmi olmak üzere ikiye ayrılır

a) Pratik Tecvid: Kur’anı tecvidli okumak her Müslüman erkek ve kadına farz-ı ayndır.

b) İlmi Tecvid: Tecvid ilmini öğrenmek farz-ı kifayedir. Yani bazılarının o ilmi elde etmesiyle diğerlerinin o ilmi öğrenme zorunluluğu kalkar.

Konuyla alakalı alimlerin ve hasseten bu ilmin piri olan imam cezeri kur’an ilmine dair yazdıkları kitaplarında Kur’an ve sünnetten delillerle Kur’an’ın tecvidli okunmasının farziyetine işaret etmişlerdir.

“Kur’ân’ı tertil üzere oku.” (muzemmil-4) Ayeti bu hukme isaret eden en onemli ayettir.

Elmalılı M. Hamdi Yazır bu ayetın tefsirinde bu hükmü açıklıyor:

TERTÎL, bir şeyi güzel, düzgün ve tertip ile kusursuz bir şekilde açık açık, hakkını vererek açıklamaktır.

Kur’ân’ın tertili de böyle her harfinin, edasının, tertibinin, mânâsının hakkını doyura doyura vererek okunmasıdır. Burada emrinden sonra mastarıyla vurgu yapılması da bu tertîlin en güzel şekilde olmasının arandığını gösterir.

Bir söz aslında ne kadar güzel olursa olsun gereği gibi güzel okunmayınca güzelliği kalmaz. Güzel okumasını bilmeyenler güzel sözleri berbat ederler.

Sözün tertîl ile güzel söylenmesi ve okunması ise sade ses güzelliği ile gelişi güzel eze büze şarkı gibi okumak, saz teli gibi sade ses üzerinde yürümek kabilinden bir musıkî işi değildir.

Kelimelerin dizilişinin mânâ ile uyum sağlaması ve dilin fesahat ve belağatı hakkıyla gözetilerek ruhî ve manevî bir uygunlukla, yerine göre şiddetli, yerine göre yumuşak, yerine göre uzun, yerine göre kısa okuma, yerine göre ğunne, yerine göre izhar, yerine göre ihfa, yerine göre iklâb, yerine göre vasıl, yerine göre sekit veya vakıf;

Kısacası bütün maksat, mânâyı duymak ve mümkün olduğu kadar duyurmak olmak üzere tecvid ile okuma işidir. Bunun için Kur’ân okurken tertîl ve tecvid gerekir. Tecvid de, kaf çatlatmak derdiyle, çatlatmaktaki mânâyı kaybetmek değildir. (Elmalılı)

Ayetin orjinalinde kullanılan “tertil” sözcüğü tok sesle, “tecvid” kuralları uyarınca her harfi doğru biçimde seslendirmektir. (Fi zilal)

Bu ayetteki tertil üzere oku emrinden tecvidin farz olduğu hükmü çıkarılmıştır.

Tecvid İlmi Nereden Gelir?
Pratik(ameli) tecvid Allah kur’an-ı ilk indirdiğinde Cebrail (a.s.) vasıtasıyla efendimiz(s.a.v.)e O’nun da sahabeye Onlardan da günümüze kadar tevaturle gelmiştir.

Tecvid İlminin Gayesi Nedir?
Kur’an-ı tecvidli okumanın gayesi Allah’ın kelamında dilin sürçüp yanlış yapmasını ve bu yolla Kur’anın tahrifini engellemektir.

Bazı Önemli Notlar:
*Kur’ânı Kerîm’in okunuşunda takip edilen usul ve ölçüler, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (Sallallâhu ‘aleyhi vesellem) ‘in, âyetleri kendisine indirildiği şekliyle okumaları ve uygulamaları ile tespit edilmiş ve günümüze kadar aktarılmıştır.

*Zamanla, alimler tarafından derlenmiş, Kıraat ve Tecvid kuralları olarak sistemi belirlenmiştir. Günümüzde, biz de dahil olmak üzere, müslümanların büyük çoğunluğu, Hafs’ın İmam Asım’dan naklettiği sistem ve ölçülerle Kur’ânı Kerîm okumaktadırlar.

*İşte, Kur’ânı Kerîm harflerinin aslına uygun okunuşları ve okuma esnasında uyulması gereken birtakım usul ve ölçüleri Tecvid İlmi, belli başlıklar altında inceler. Burada, özet halinde bu kurallardan bahsedeceğiz.

*Tecvid kuralları sadece Kur’ân-ı Kerîm okurken uygulanır. Diğer Arapça metinler için böyle bir gereklilik yoktur.



Tecvid